Hypotheken: voor banken een melkkoe of niet? – De Rabobank waarschuwde maandag in een interview met het Financieele Dagblad voor een hogere hypotheekrente als gevolg van de steeds strengere regels voor banken. De overheid wil invoeren dat banken grotere kapitaalbuffers gaan aanhouden om reddingsacties te voorkomen. Dat betekent dat ze meer geld achter de hand moeten houden als ze leningen, waaronder hypotheken, verstrekken. Volgens de Rabobank zou daardoor de rente op termijn wel eens met 0,5 tot 1% omhoog kunnen gaan. Wij verwachten dat dit wel mee zal vallen. Wel denken we dat de hypotheekmarkt er de komende jaren anders uitgaat zien.
Hypotheekmarkt nu en in de toekomst
Op dit moment heeft de Rabo bank ruim € 200 miljard aan hypotheken uitstaan. Het komt er op neer dat ongeveer 1 op de 3 hypotheken van deze bank is. Samen met de andere grote banken verstrekken zij de grote meerderheid van alle hypotheken. Pensioenfondsen en verzekeraars die zelf hypotheken aanbieden zijn echter in opkomst en de komende jaren zal hun aandeel waarschijnlijk groeien ten koste van de banken. Het grote voordeel van pensioenfondsen en verzekeraars is dat zij een lange termijn visie hebben. Zij moeten voor hun deelnemers en klanten beleggen voor tientallen jaren. Het geld dat zij ontvangen, willen zij ook graag voor een langere tijd uitlenen. En in de vorm van hypotheken kan dat prima. De afgelopen jaren zien we dan ook steeds meer interesse vanuit deze partijen om hypotheken te verstrekken. Ook buitenlandse partijen hebben de markt (opnieuw) betreden of tonen interesse om dit te gaan doen. Deze bestaande en nieuwe spelers gaan hopelijk zorgen voor meer druk op de hoge winstmarges die nu voor hypotheken gelden.
Winstmarges onderzoeken
De Rabobank vindt de de winstmarges op dit moment helemaal niet zo hoog. Maar volgens een onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA) in opdracht van Vereniging Eigen Huis zijn de extra winstmarges in 2014 bijna verdubbeld. Huizenkopers zagen de hypotheekrente het afgelopen jaar hard dalen maar de banken zagen de financieringskosten van deze hypotheken nog harder dalen. Banken zijn het uiteraard niet eens met de berekening van de UvA. In het kader van transparantie zou de Rabobank aan kunnen geven hoeveel netto winst ze in 2014 behaald hebben op hypotheken. Dan kunnen belanghebbenden, zoals mensen met een hypotheek, de politiek en toezichthouders zelf een oordeel vormen of er wel of niet sprake is van hoge winstmarges. Maar tot op heden heeft geen enkele bank gebruik gemaakt van de uitnodiging van de UvA om gegevens met elkaar te vergelijken.
Politiek en ACM aan zet
De resultaten van het onderzoek van de UvA zouden aanleiding voor de politiek en de Autoriteit Consument en Markt (ACM) moeten zijn om nogmaals onderzoek te doen naar de relatief hoge hypotheekrentes in Nederland. Alleen het uitvoeren van een onderzoek van ACM lijkt altot lagere hypotheekrentes te leiden. Dat gebeurde in ieder geval bij een soortgelijk onderzoek van de ACM een paar jaar geleden. Duidelijk is wel dat de banken in de afgelopen jaren een stuk gezonder zijn geworden en daar hebben de hypotheekbetalers een zeer belangrijke bijdrage aangeleverd. Kiest de politiek er voor om zo veel mogelijk geld te verdienen met het naar de markt brengen van staatsbank(-en)? Of proberen ze de extra overwinsten in te perken zodat gewone burgers een eerlijke rente betalen?
Hypotheekrente komende twee jaar niet omhoog
In ieder geval verwachten wij dat de hypotheekrente voorlopig blijft dalenen wij achten de kans klein dat de komende twee jaar de hypotheekrente gaat stijgen. De Europese Centrale Bank (ECB) pompt de komende twee jaar elke maand ongeveer € 60 miljard in de economie, wat zal leiden tot lagere rentes. Pas als de economie echt gaat groeien en er weer sprake is van gezonde inflatie, kan de hypotheekrente weer gaan stijgen.
