Hypotheekbanken rekenen hogere dan nodig
Hypotheekbanken hebben in de afgelopen 5 jaar ruim € 6 miljard meer winst gemaakt dan eigenlijk nodig is. De Universiteit van Amsterdam heeft dit berekend voor de Vereniging Eigen Huis (VEH). De VEH roept de politiekop om de overwinsten via wetgeving te beperken.
De VEH beschuldigt de Nederlandse banken al langere tijd van het berekenen van te hoge hypotheekrentes. Omdat Nederlanders goede betalers zijn, is de kwaliteit van nederlandse hypotheken (internationaal vergeleken) erg hoog en zijn er relatief weinig betalingsachterstanden. Desondanks liggen de hypotheekrentes in Nederland gemiddeld juist hoger dan in de ons omringende landen.
Een mogelijke oorzaak kan de gebrekkige marktwerking op de Nederlandse hypotheekmarkt zijn. Sinds het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 zijn veel hypotheekbanken, voornamelijk buitenlandse banken, afgehaakt. En sindsdien zijn er weinig nieuwe aanbieders bijgekomen.
Uiteindelijk deed de Autoriteit Consument & Markt (ACM) onderzoek in 2013. De resultaten logen er niet om. In 2012 werden 82,3% van de hypotheken verstrekt door ABN AMRO, Aegon, ING en Rabobank. Zonder Aegon zaten de 3 grootbanken ook al boven 70% marktaandeel. De ACM noemde het dan ook kenmerken van een oligopolie, waarbij enkele aanbieders de markt beheersen. Ook werd aangeraden om de toetredingseisen voor nieuwe hypotheekverstrekkers te herzien.
De Vereniging Eigen Huis heeft daarna de Eigen Huis Rentebarometer gepubliceerd. Hierop is zichtbaar hoeveel ‘extra rente’ de banken in rekening brengen. De berekeningen worden door de Universiteit van Amsterdam uitgevoerd. Zou al deze extra betaalde rente vanaf 2009 opgeteld worden, dan staat de teller inmiddels dus op ruim € 6 miljard.
Als de hypotheekrente 1% hoger wordt berekend dan eigenlijk zou kunnen, scheelt dat bij een hypotheek van € 200.000 bijna € 175. Weliswaar is dat bruto, maar de teveel betaalde hypotheekrente wordt via de teruggave van hypotheekrenteaftrek ook een extra kostenpost voor de overheid.
Woensdag bespreekt de Kamercommissie Financiën een onderzoek van de ACM over toetredingsbarrières voor buitenlandse banken.
